مقالات

ساز چنگ یا هارپ چیست؟

Posted on by مدیرکل
ساز چنگ یا هارپ چیست
19
خرداد

ساز هارپ یا چنگ، یکی از ساده ترین سازها از خانواده سازهای زهی می باشد. برای یادگیری این ساز، نیازی به کشیدن آرشه (مانند ویولون) نیست و به همین خاطر، ساده تر از بسیاری از سازهای زهی آرشه ای است.

پیشینه ساز چنگ

در ادبیات پارسی از این ساز بسیار نام برده شده‌ است. در بین سال های 1961 تا 1966 میلادی توسط دو باستان شناس، مُهری در تپه چغامیش خوزستان یافته شد. که به چهارهزار سال پیش از میلاد و دوران ایلامیان باز میگردد. که در آن یک نوازنده، چنگ منحنی در دست دارد.

چنگ، سازیست که طی هزاران سال توسط تمدن های مختلف به حیات خود ادامه داده است. تمدن های باستانی انواع ساده ساز چنگ را می نواختند و همان ساز به تدریج توسعه یافت تا به ساز چنگ امروزی تبدیل شد. چه در دوره های تاریخی و چه در زمان ما، در فرهنگ های سراسر جهان، ساز چنگ میان طبقه مرفه و تحصیل  کرده و همچنین در میان مردم معمولی، سازی محبوب و مرسوم بوده و هست.

اگرچه اروپاییان مدعی ابداع چنگ های پدالی هستند و اذعان دارند این چنگ ها در قرن 18 میلادی در آلمان پایه گذاری شده، اما همین چنگ ها نیز بر اساس چنگ های زاویه دار مثلثی شرقی ساخته شده است.

سیر تحول ساز چنگ یا هارپ

سیر تحول ساز هارپ
سیر تحول ساز هارپ

انواع ساز چنگ در قرون مختلف در ایران یافت شده‌ است. از جمله چنگ منحنی مربوط به قرن 17 هجری قمری است. که متعلق به شخصی به نام صفی الدین عبدالمؤمن اُرُمَوی (ارومیه ای) می باشد. تصویر و آثاری از چنگ در اکثر آثار باستانی ایران از دوره هخامنشیان تا حکومت سلوکیان دیده شده است.

ساز چنگ در ایران دارای چهار رشته سیم بوده که در دورهٔ ساسانیان به 11 رشته رسیده و در دوران اسلامی تا 35 رشته نیز وجود داشته است. پیدایش چنگ از اختراع کمان نشأت گرفته‌ است، انسان ها دریافتند که در اثر تیراندازی، زه کمان مرتعش شده و صدای اندکی به گوش می رسید. چنگ های نخستین، بیشتر شبیه به کمانی از جنس نی و چوب بوده که زهی میان آن کشیده شده است.

جنس ساز هارپ یا چنگ

ساز هارپ از گذشته تا به حال به شکل مثلثی و از چوب ساخته میشد. با این تفاوت که در گذشته، جنس سیم های ساز از روده حیوانات‌ بوده، اما امروزه از نایلون یا فلز تهیه میشوند.

انواع ساز چنگ

انواع ساز چنگ یا هارپ به چهار دستهٔ کلی چنگ ارکستری، چنگ سنتی، چنگ باستانی و چنگ تزیینی تقسیم می شود. که هرکدام از لحاظ شکل ظاهری به ۱۷ نوع الگو و فرم چنگ تقسیم می شود. از جمله آن ها، چنگ زاویه دار، چنگ منحنی، چنگ ون و چنگ کندوگ و چنگ ون کنار ساسانی و چنگ لیر (چنگی در یونان که به شکل U است) میتوان نام برد. و همینطور هارپ پدالی که پیش تر معرفی شد، مشهورترین نوع چنگ امروزی می باشد.

ساختار ساز هارپ

ساختار ساز هارپ
ساختار ساز هارپ
  • این ساز مثلثی شکل در اندازه های گوناگونی وجود دارد. این ساز بنابر اندازه، بین 19 تا 47 سیم دارد. هارپ هایی که معمولاً دارای 40 تا 47 سیم هستند، دارای پدال اند و به نام (Pedal Harp) شناخته می شوند.
  • قسمت بالای ساز گردن ساز نامیده میشود؛ یعنی جایی که سیم ها به چوب متصل شده اند. سیم‌ها را می توان از این ناحیه کوک یا تنظیم کرد.
  • به ضلع پایین ساز، sounding board یا بورد ایجاد صدا گفته می شود.
  • بلندترین ضلع مثلث در ساز نیز، ستون نام دارد.
  • در هارپ ها یا چنگ های مدرن، پدال هایی نیز در قسمت پایین ساز تعبیه شده است.

حقایق جالب در مورد ساز هارپ

  • چنگ سنتی نمونه دیرینه چنگ است که هر تار آن تنها قادر به نواختن یک نوت می باشد و همانطور که پیش تر اشاره شد، سازی شبیه به پیانو با کلاویه های سفید خواهد بود.
  • چنگ پدالی توسط فردی فرانسوی در قرن 19 میلادی ابداع شد. و از آنجایی که در اکثر ارکستر سمفونی ها استفاده می شود، به چنگ کنسرت معروف شده است.
  • در مورد تاریخچه محبوبیت چنگ میتوان به دوره قرون وسطی و رنسانس اشاره نمود. که در آن زمان رواج بسیاری در اروپا پیدا کرده بود.
  • چنگ برای قرن ها به عنوان نماد سیاسی کشور ایرلند به کار برده ‌شده است.
  • طولانی ترین زمان نواختن چنگ یا به عبارتی ماراتن چنگ، 25 ساعت و 34 دقیقه در یک آکادمی موسیقی در کالیفرنیا بوده است.
  • بزرگترین فستیوال چنگ در سال 2013 در پاراگوئه برگزار شد. که تعداد 420 نوازنده هارپ در آن شرکت داشتند.

نحوه نواختن ساز هارپ

نحوه نواختن ساز هارپ
نحوه نواختن ساز هارپ
  • چنگ، سازی رشته‌ ای می باشد که توسط انگشتان نواخته می شود. تکنیک استاندارد و به ثبت رسیده ی نوازندگی چنگ در جهان هشت انگشتیست. این در حالیست که تکنیک نوازندگی در ایران طبق اطلاعات و مستندات باستانی، ده انگشتی می باشد.
  • صندلی را پیدا کنید که راحت باشد و تکان نخورد. طوری بنشینید که بازوها با بدن زاویه 90 درجه ایجاد کنند. تا بتوانید به سهولت تارهای چنگ را بنوازید.
  • ساز چنگ را کج نگهدارید و آن را به شانه راست خود تکیه دهید. تا احساس تعادل متناسب کنید و حتی آن را کمی به طرفین زاویه دهید. تا بتوانید سیم ها را کمی واضح تر ببینید.
  • هیچ روش خاص و درستی وجود ندارد که میان نوازندگان هارپ یا چنگ مورد توافق و تایید همگان قرار گیرد، اما چیزی که بدیهیست این است که برای شروع، دستان شما باید در وسط سیم ها قرار داشته باشند.
  • سعی کنید دستان خود را شل کنید و بیش از حد متشنج ننمانید. زیرا وجود کشش بیش از حد در حین نواختن، ممکن است خطر آسیب به دست و یا مچ را به همراه داشته باشد.

سخن آخر

این مطلب معرفی مفید و مختصری در مورد ساز هارپ یا چنگ بود. درصورت وجود هرگونه نظر یا پیشنهاد، آن را در قسمت درج دیدگاه با ما در میان بگذارید. اگر تمایل دارید در مورد انتخاب ساز موسیقی بیشتر بدانید. پیشنهاد می کنیم سری هم به مطلب “انتخاب ساز موسیقی بر اساس شخصیت” بیندازید.

مدیرکل

76 thoughts on “ساز چنگ یا هارپ چیست؟”

  3. أنابيب PEX says:

    أنابيب PEX في العراق تُعرف مصنع إيليت بايب في العراق بأنابيب PEX عالية الجودة، المصممة لأنظمة السباكة السكنية والتجارية. توفر أنابيب PEX لدينا مرونة ممتازة، وتحملًا، ومقاومة لتقلبات درجات الحرارة، مما يجعلها خيارًا متعدد الاستخدامات لمجموعة من التطبيقات. كواحدة من أفضل وأبرز الشركات المصنعة في العراق، تضمن مصنع إيليت بايب أن يتم إنتاج أنابيب PEX لدينا وفقًا لأعلى المعايير، مما يحقق أداءً وموثوقية استثنائيين. لمزيد من المعلومات حول أنابيب PEX لدينا، قم بزيارة elitepipeiraq.com.

  8. binance says:

    Thank you for your sharing. I am worried that I lack creative ideas. It is your article that makes me full of hope. Thank you. But, I have a question, can you help me?

  73. hyostavqr says:

    You can email the site owner to let them know you were blocked. Please include what you were doing when this page came up and the Cloudflare Ray ID found at the bottom of this page. Most casinos divide their libraries into two distinct sections – Casino and Live Casino. The casino section is usually reserved for slots, table games, crash and instant games, while Live Casino is reserved for lobbies for real-time gambling experiences. You can use your free cash to play some of your beloved games before deciding whether to start depositing and playing for real money or not. To learn more about the $150 no deposit Diamond Reels promotion on offer here, including the terms and conditions that come with it, continue reading below. CasinoAlpha experts rate this Wolfy Casino no deposit bonus as excellent because it offers players 20 free spins on one of the most popular games at the casino. The best part about this offer is that it has no wagering requirements, making it accessible even to the most inexperienced players. The maximum cashout limit for this bonus is $20, which we appreciate as an excellent amount for a bonus that requires no initial investment.
    https://www.transfersmarmaris.com/2025/05/27/aviator-game-statistics-by-country-uganda-in-focus/
    5.2. You may not reproduce, distribute, modify, or use any of our intellectual property without obtaining prior written consent from FC188. Bingo is the main focus of course, and there’s 90 Ball, 80 Ball, 75 Ball, 50 Ball, 36 Ball and 30 Ball bingo on offer. Foxy Bingo also offers new customers a generous welcome bonus, while there’s a good mix of additional promos and bonuses, including some that are slot specific. *18+. New customers only. Spend £10 to get £40 Bingo Bonus (4x wagering) + 40 Free Spins (value £0.10 each, selected games). Claim & use within 7 days. Restrictions and T&Cs apply. Please play responsibly. Gambleaware.org #AD Bingo is the main focus of course, and there’s 90 Ball, 80 Ball, 75 Ball, 50 Ball, 36 Ball and 30 Ball bingo on offer. Foxy Bingo also offers new customers a generous welcome bonus, while there’s a good mix of additional promos and bonuses, including some that are slot specific.

  75. fzyzyxqkg says:

    The minimum cost of a trade is quite low. You won’t lose a large amount of funds while you’re still learning how to trade. No matter what system you work with, remove.bg seamlessly integrates directly with Photoshop, via API, the desktop app, and 1,000+ other apps. Supercharge your productivity, and say goodbye to manual edits. *Download* now colour trade app 55 Club stands out in the world of gaming apps with its ability to blend entertainment with lucrative opportunities. Users are particularly attracted to the prospect of being able to Earn Money while engaging in their favorite pastimes. The platform not only allows gamers to profit from their skills but also ensures that these earnings are safe and secure, thanks to robust Security measures. This unique feature transforms gaming from a mere hobby to a potential income stream, attracting a vast community of players.
    https://mediasuitedata.clariah.nl/user/ballkercsarma1986
    APK, Google Play One of the standout features of Dragon Tiger Online Casino is its user-friendly interface, designed for easy navigation and seamless gameplay. With just a touch, you can dive into the world of the game and test your luck against other players. The game kicks off with a generous offer — you receive a daily gift of $1,000 to kickstart your gaming journey.  Lightning Sic Bo рџЊџ Ultra-Responsive Controls & Clean UI – A smooth and user-friendly experience.рџљЂ Lightweight Yet Powerful Gameplay – Optimized to run flawlessly on all devices.рџ”ђ Safe & Encrypted Transactions – Secure deposits and withdrawals.рџ•№ Offline Mode Available – Play anytime, anywhere, even without an internet connection. Ninjas Resolve: A Strategic Card Game Adventure With Dragon Tiger Club-Rummy Online, you can challenge your friends or play against other players from around the world. The game is easy to learn, but difficult to master, providing endless hours of entertainment.

  76. tebkombdn says:

    O slot Lucky Jet 2 tem mecânica clara e regras simples, como a maioria dos jogos do grupo de crash. O jogador faz 1 ou 2 apostas e espera que o multiplicador aumente para o valor necessário. Em cada rodada, os oponentes abatem um caça militar e ele explode. Neste ponto, a rodada termina. Para que um jogador possa ganhar dinheiro real no jogo do aviãozinho, ele precisa se registrar em um site de cassino confiável. Ele também deve transferir determinado valor de dinheiro para sua conta. Qual é a mecânica do Lucky Jet 2 crash? JOGAR COM RESPONSABILIDADE: jetxgame é um site independente, sem nenhuma conexão com os sites que promovemos. Antes de ir a um cassino ou fazer uma aposta, é preciso garantir que você tenha todas as idades e outros critérios legais. O objetivo do jetxgame é fornecer material informativo e de entretenimento. Ele é oferecido apenas para fins de educação informativa educacional. Se clicar nesses links, você sairá deste site.
    https://werkenbijstefan.be/2025/06/04/estatisticas-em-tempo-real-no-lucky-jet-como-elas-afetam-suas-decisoes/
    Nosso website oferece análises precisas e perspicazes de vários agentes competitivos do jogo Lucky Jet. Obrigado pela sua classificação e feedback! Hackeando o jogo Happy Plane: baixe o programa de hacking Lucky Jet para Android e iPhone. Bot gratuito de coeficientes aumentados. Hackeando o jogo Happy Plane: baixe o programa de hacking Lucky Jet para Android. Bot gratuito de coeficientes aumentados. Jogo de hacking de avião feliz. Como em qualquer outro jogo popular, é uma sorte que Jets possa ter jogadores que procuram maneiras de tornar a jogabilidade mais fácil. Um desses métodos é o uso de cheats e programas que dão vantagens sobre outros jogadores. Previsor de hacking 2023: programa de hacking do jogo happy plane. Algumas pessoas acreditam que o Aviator Predictor é uma fraude, enquanto outras acreditam que ele pode ser uma ferramenta útil para os jogadores que desejam aumentar suas chances de ganhar. Não há garantia de que o aplicativo seja preciso, e os jogadores devem sempre ter cuidado ao apostar.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *