مقالات

ساز رباب چه نوع سازی است؟

Posted on by مدیرکل
ساز رباب چیست
18
خرداد

ساز رباب از جمله سازهای زهی مضرابی (زخمه ای) دیرینه در ایران است. این ساز در دهه 30 و 40 شمسی در گروه نوازی سازهای ملی ایران به کار گرفته شده است. در گروه نوازی ها، ساز رباب را به صورت افقی روی زانو میگذارند (همانند عود یا تار) و با مضراب می نوازند.

ساز رباب از چهار قسمت کلی، شکم، سینه، دسته و سر تشکیل شده و وسعت صدای معمول رباب یک اکتاو و نیم است.

جنس ساز رباب

بدنه این ساز از جنس چوب درخت توت می باشد و داخل آن  فضای خالی وجود دارد. لایه روی آن از جنس پوست بزغاله میباشد. درگذشته تارهای آن را از روده می ساختند و امروزه در شکل اطلاح شده ی آن نایلون به کار میبرند.

ساختمان ساز رباب

"ساختمان

کاسه طنینی

شامل دو قسمت کاسه و سینه است. کاسه رباب تو خالی و حجیم تر است و بر دهانه آن پوست قرار می گیرد. در دو سمت بالای این کاسه که به سمت سینه میرود، دو فرورفتگی وجود دارد که موجب می شود کاسه دو قسمتی به نظر آید. در ساخت بعضی رباب ها این دو فرورفتگی کمی بالاتر، یعنی میان کاسه و سینه ایجاد شده اند.

سینه

سینه ساز، جعبه ایست تو خالی و به شکل مثلث، که از یک طرف هم عرض کاسه و از یک طرف هم عرض دسته است. سطح روی سینه با یک صفحه چوبی نازک پوشیده شده است.

دسته

دسته ساز در ادامه چوب سینه می باشد و به شکل هرمی به سرپنجه می رسد. تعداد چهار دستان بر آن بسته میشود و غالبا تزئیناتی با استخوان در ادامه سینه است بر روی آن دیده می شود.

سرپنجه ساز رباب

"سرپنجه

جعبه کوچک و تو خالی که در ابتدای طول دسته و محل قرار گرفتن یک سر وترهای اصلی و گوشی ها می باشد. معمولا سر پنجه کمی مایل به عقب ساخته می شود و شش گوشی به تعداد وترهای ساز (در هر طرف سه گوشی) در طرفین آن قرار دارد.

اگر در انتهای سر پنجه شکل ها و حالت های تزیینی به کار رود آن را صُراحی گویند.

پوست

پوستی که بر روی کاسه ساز رباب است، معمولا ضخیم تر از سازهای مشابه است. زیرا به کارگیری وترهای ضخیم تر و دسته کوتاه، فشار زیادی بر خرک و پوست وارد می کند.

خرک

قطعه چوب یا استخوان کوچکی به طول حدود 6 سانتی متر است. که توسط دو پایه کوچک روی پوست ساز قرار میگیرد. و سیم ها از درون شیارهای آن عبور میکند. برای ایجاد صدای بهتر، باید مضراب را کمی دورتر از خرک نزدیک به سینه ساز رباب بر سیم ها فرود آوریم.

شیطانک

قطعه استخوان باریک و کوچک به اندازه عرض دسته ساز رباب می باشد. که میان دسته و سرپنجه قرار دارد و سیم ها برای بسته شدن به گوشی ها از درون شیارهای کم عمق آن عبور می کنند.

سیم گیر ساز رباب

قطعه ای کوچک و فلزی است که در انتهای بدنه کاسه نصب میشود و گره سیم ها به آن بسته می شود.

وتر(سیم)

ساز رباب دارای شش سیم اصلی (سه سیم جفتی) میباشد، که سیم های جفت با یکدیگر هم صدا کوک می شوند. شایان ذکر است که در بعضی نقاط شکل هفت سیمه آن نیز وجود دارد. امروز از سیم های گیتار برای رباب هم استفاده می شود. اما در گذشته جنس سیم های این ساز از روده تابیده یا نخ ابریشم بود.

ساز رباب در موسیقی دستگاهی ایران

"<yoastmark

نواختن این ساز در نواحی شرق و جنوب شرق ایران بسیار متداول است. کمبود سازهای با صدای بم در میان ساز‌های ایرانی، دلیل محبوبیت این ساز در بین ایرانیان می باشد.

از نوازندگان چیره دست این ساز می توانیم به استاد رحیم خوشنواز، بیژن کامکار و سعید اشتری اشاره نماییم. همچنین از سازندگان ماهر این ساز میتوان به استاد حسین قلمی اشاره نمود.

سخن آخر

ساز رباب، قدمتی بسیار دیرینه در تاریخ موسیقی شرقی دارد. امیدواریم این میراث های ملی را غنیمت شماریم و در حفظ فرهنگ و موسیقی اصیل، کوشا باشیم.

در صورت وجود هرگونه سوال یا ابهام، می توانید در بخش بیان دیدگاه آن را مطرح نمایید، تا در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشیم.

مدیرکل

90 thoughts on “ساز رباب چه نوع سازی است؟”

  4. أنابيب CPVC says:

    قنوات الكابلات الكهربائية (المعدنية) يفخر مصنع إيليت بايب في العراق بتقديم قنوات الكابلات الكهربائية (المعدنية) ذات الجودة العالية، المصممة لتوفير قوة وحماية فائقة لأنظمة الأسلاك الكهربائية. تم تصميم قنواتنا المعدنية لتحمل الظروف القاسية، مما يوفر حماية قوية ضد الصدمات الميكانيكية والتداخل الكهرومغناطيسي. مثالية للتطبيقات الشديدة، هذه القنوات ضرورية لضمان سلامة وموثوقية التركيبات الكهربائية. كأحد الأسماء الرائدة في الصناعة، يتميز مصنع إيليت بايب بجودة عالية وموثوقية في إنتاج القنوات المعدنية التي تلبي أقسى المعايير. اكتشف المزيد على موقعنا: elitepipeiraq.com.

  12. DonaldKeype says:

    Diagnostico de equipos
    Equipos de balanceo: esencial para el rendimiento fluido y efectivo de las maquinas.

    En el ambito de la avances moderna, donde la rendimiento y la confiabilidad del equipo son de maxima trascendencia, los sistemas de calibracion tienen un tarea vital. Estos dispositivos dedicados estan creados para equilibrar y fijar partes dinamicas, ya sea en equipamiento industrial, transportes de transporte o incluso en dispositivos hogarenos.

    Para los expertos en reparacion de aparatos y los tecnicos, operar con aparatos de calibracion es fundamental para proteger el operacion estable y confiable de cualquier mecanismo dinamico. Gracias a estas soluciones avanzadas sofisticadas, es posible disminuir considerablemente las sacudidas, el ruido y la tension sobre los rodamientos, prolongando la vida util de elementos caros.

    Igualmente significativo es el funcion que cumplen los equipos de equilibrado en la servicio al usuario. El soporte experto y el mantenimiento permanente utilizando estos aparatos facilitan brindar servicios de gran estandar, aumentando la satisfaccion de los consumidores.

    Para los propietarios de empresas, la financiamiento en equipos de balanceo y detectores puede ser esencial para aumentar la eficiencia y desempeno de sus dispositivos. Esto es sobre todo importante para los duenos de negocios que administran modestas y intermedias organizaciones, donde cada aspecto es relevante.

    Por otro lado, los dispositivos de balanceo tienen una amplia aplicacion en el campo de la seguridad y el supervision de calidad. Habilitan identificar eventuales defectos, impidiendo arreglos caras y perjuicios a los dispositivos. Ademas, los resultados recopilados de estos sistemas pueden usarse para perfeccionar procesos y incrementar la reconocimiento en plataformas de busqueda.

    Las zonas de utilizacion de los dispositivos de ajuste incluyen multiples areas, desde la produccion de bicicletas hasta el monitoreo del medio ambiente. No afecta si se trata de enormes manufacturas industriales o reducidos establecimientos hogarenos, los equipos de ajuste son fundamentales para proteger un desempeno productivo y sin riesgo de paradas.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *